Το φθινόπωρο του 1987, ως τεταρτοετής φοιτήτρια του Φιλολογικού Τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και στο πλαίσιο του μαθήματος Ιστορία και Οικονομία 1909-1930 του καθηγητή Αντώνη Λιάκου, συνέταξα μια εργασία με τίτλο « Νέα Τρίγλια Χαλκιδικής: Παράδειγμα αγροτικής εγκατάστασης προσφύγων από την Μικρασιατική Καταστροφή». Στην εργασία έγινε προσπάθεια να καταγραφούν με συντομία η βασική δομή και λειτουργία της κοινότητας της Τρίγλιας Βιθυνίας και στην συνέχεια η αγωνιώδης και επίπονη προσπάθεια των προσφύγων να ριζώσουν στην νέας τους πατρίδα. Το κείμενο βασίστηκε κατά κύριο λόγο σε τέσσερις προφορικές μαρτυρίες προσφύγων από την Παλιά Τρίγλια που τότε ήταν ακόμη εν ζωή, ενώ αξιοποιήθηκαν και οι λιγοστές διαθέσιμες για εκείνη την εποχή γραπτές πηγές. Μέρος της εργασίας δημοσιεύτηκε στα Τριγλιανά Νέα. Σήμερα, τριάντα και πλέον χρόνια μετά, αναδημοσιεύεται σχεδόν αυτούσια εδώ. Παρά τις τυχόν παραλείψεις ή ανακρίβειες που μπορεί να περιέχει, ελπίζω να μεταφέρει στον αναγνώστη την θέρμη της φωνής αυτών των τεσσάρων, βασανισμένων και ηρωικών ανθρώπων, μια θέρμη που τότε είχε συνεπάρει και εμένα. Γιατί όταν το προσωπικό βίωμα γίνεται διήγηση που συναντά την γενική ιστορική αφήγηση, τότε η ιστορία αποκτά πραγματικά νόημα, συγκινεί και κυρίως απομακρύνει την σκόνη της λήθης που ο χρόνος ανελέητα αφήνει στο πέρασμά του.
Θεωδόρα Γλαράκη